Raport o oddziaływaniu na środowisko jest wymagany w procedurze uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (DoŚU) inwestycji budowlanych. Jego celem jest kompleksowa analiza wpływu planowanej inwestycji na środowisko naturalne, zdrowie ludzi oraz zasoby przyrodnicze. Sporządzenie tego raportu umożliwia organom administracji ocenę, czy realizacja projektu jest możliwa bez nadmiernych szkód środowiskowych oraz jakie działania kompensacyjne lub ograniczające należy zastosować.

Kiedy raport o oddziaływaniu na środowisko jest obowiązkowy z mocy prawa?

Zgodnie z przepisami, raport OOŚ jest bezwzględnie wymagany dla tzw. przedsięwzięć grupy I – czyli inwestycji, które z uwagi na skalę lub charakter mogą zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. Do takich należą między innymi:

• budowa autostrad,
• dużych centrów logistycznych,
• elektrowni,
• ferm przemysłowych o dużej liczbie zwierząt czy
• dużych instalacji przemysłowych i chemicznych.

Inwestor planujący realizację takiego przedsięwzięcia powinien przygotować raport jeszcze przed złożeniem wniosku o decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, ponieważ jest on niezbędnym załącznikiem tego wniosku. Brak raportu skutkuje odmową wszczęcia postępowania środowiskowego lub wydania decyzji.

Kiedy raport może być wymagany decyzją organu?

Dla inwestycji z grupy II – przedsięwzięć potencjalnie mogących znacząco oddziaływać na środowisko – sporządzenie raportu OOŚ nie jest od razu konieczne. W tym przypadku organ administracyjny (np. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska lub urząd gminy) może nałożyć taki wymóg na podstawie indywidualnej oceny inwestycji. Organ ocenia kartę informacyjną przedsięwzięcia, biorąc pod uwagę m.in. rodzaj i rozmiar planowanej inwestycji, jej lokalizację (szczególnie w kontekście obszarów chronionych jak Natura 2000, parki krajobrazowe), charakter oddziaływania oraz potencjalną kumulację skutków z innymi inwestycjami.

Inwestorzy realizujący inwestycje takie jak osiedla mieszkaniowe o dużej powierzchni, hotele, hale magazynowe, stacje paliw czy drogi lokalne powinni się przygotować na to, że organ prawdopodobnie zażąda od nich przygotowania raportu OOŚ, jako warunku wydania decyzji środowiskowej. Warto zatem już na etapie planowania inwestycji konsultować się z odpowiednimi organami, by ocenić ryzyko nałożenia obowiązku raportowego.

Kryteria oceny i znaczenie lokalizacji

Przy ocenie potrzeby sporządzenia raportu organ stosuje kryteria wskazane w ustawie, m.in.

• wielkość i rodzaj przedsięwzięcia,
• oddziaływanie przedsięwzięcia na zasoby przyrodnicze,
• teren lokalizacji
• obecność obszarów chronionych przyrody,
• ryzyko wystąpienia awarii
• możliwość kumulacji efektów z innymi inwestycjami.

Szczególną wagę przywiązuje się do lokalizacji na obszarach Natura 2000, parkach narodowych, rezerwatach czy obszarach o wysokich walorach przyrodniczych. Nawet stosunkowo niewielka inwestycja może wymagać raportu, jeśli stwarza istotne zagrożenie dla tak chronionych terenów. Dlatego tak ważne jest, aby jeszcze przed rozpoczęciem formalności środowiskowych ocenić możliwość wpływu inwestycji na otaczającą przyrodę.

 Co powinien zawierać raport OOŚ?

• Raport musi kompleksowo opisywać planowaną inwestycję, w tym jej charakterystykę, lokalizację, zastosowane technologie i planowane materiały.
• Ponadto powinien zawierać szczegółową analizę istniejącego środowiska w obszarze oddziaływania, identyfikację i ocenę wszystkich potencjalnych skutków inwestycji na środowisko, zdrowie ludzi oraz dobrostan społeczny.
• Raport zawiera także opis działań zapobiegawczych, minimalizujących i kompensacyjnych, które mają na celu ograniczenie negatywnych skutków inwestycji.
• Integralną częścią raportu jest także ocena ryzyka poważnych awarii przemysłowych, analizę wariantów realizacji przedsięwzięcia (w tym wariantu „zerowego” – bez inwestycji) oraz propozycję monitoringu skutków po uruchomieniu inwestycji.

W celu uniknięcia błędów formalnych i merytorycznych, które mogą skutkować odrzuceniem raportu i wydłużeniem procedury, powinno się powinni zlecać opracowanie raportu specjalistycznym jednostkom z doświadczeniem w prawie ochrony środowiska i analizach środowiskowych.

 Praktyczne wskazówki

• należy pamiętać, że nawet jeśli inwestycja nie jest wymieniona wprost w grupie I, to może podlegać ocenie środowiskowej i obowiązkowi raportowemu ze względu na lokalizację lub skalę oddziaływania
• zmiany w realizowanym już przedsięwzięciu (np. rozbudowa, zmiana technologii, zwiększenie skali) mogą skutkować koniecznością sporządzenia nowego raportu lub uzupełnienia dotychczasowego.

Więcej na temat wymogów administracyjnych prowadzenia inwestycji TU.

Obsługa budowlanego procesu inwestycyjnego – Bieluk i Partnerzy